1-) Tarihi Doku

Bölgede MÖ. 2. binin ortalarında yaşayan Azzi ve Hayaşa halklarından dolayı Gümüşhane’yi de içine alan bölgeye Azzi-Hayaşa ülkesi deniyordu. Hititler zamanında Gümüşhane çevresindeki gümüş yataklarının işletilmesiyle, bölge zenginleşmiştir. Hititlerden sonra bölgeye Urartular hâkim olmuş, M.Ö. 8. yüzyıl sonlarına doğru Kimmer-İskit akınları başlamıştır. Bu dönemde halkın büyük çoğunluğu göçe başlamıştır. Daha sonra Medler, Persler ve Pontos Krallığı bölgeye egemen olmuştur. M.Ö. 1. yüzyılda bölgede Romalıların hakimiyeti görülmektedir. M.S. 395'te Bizans İmparatorluğu’nun sınırları içerisindeydi. MS. 7. ve 8. yüzyıllarda Arap egemenliğine giren bölge toprakları, sonradan yeniden Bizans egemenliğine girmiş, 11. yüzyılda Saltuklular tarafından fethedilmiştir. 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet Trabzon Rum İmparatorluğu'nu yıkarak yöreyi Osmanlı egemenliği altına almıştır.

2-) Konum, Coğrafi Yapı, Komşu İller, Nüfus

Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Gümüşhane, doğusunda Bayburt, batısında Giresun, kuzeyinde Trabzon ve güneyinde Erzincan ile komşudur. Yeryüzü şekilleri bakımından Köse, Kelkit ve Şiran ilçelerinin yer aldığı güney kesimi yüksek bir plato özelliği gösterirken, Merkez, Torul ve Kürtün ilçelerini kapsayan kuzey kesimi oldukça engebelidir. Dar ve derin vadilerle birbirinden ayrılmış yüksek dağlar kuzeyin belirleyici özelliğidir. Gümüşhane’nin ünlü yaylaları da bu kesimde yer alır. İlin en yüksek noktası 3.331 metre ile Abdal Musa Tepesidir. Gümüşhane’nin içinden geçen Harşit ile Kelkit vadisini boydan boya kat eden Kelkit Çayı ilin başlıca akarsularıdır. Arazinin % 60’ını dağlar, % 29’unu platolar, % 11’ini ovalar teşkil etmektedir.

Gümüşhane, İzmir’e 1331  km, İstanbul’a  1092 km ve Ankara’ya  752  km mesafede yer almaktadır. TUİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibariyle merkez ilçe nüfusu 56.398 ve il genel nüfusu 164.521 olarak tespit edilmiştir. Gümüşhane’nin merkez ilçesi ile birlikte Kelkit, Şiran, Torul, Kürtün ve Köse olmak üzere 6 İlçesi, 8 Beldesi ve 318 köyü bulunmaktadır. 

3-) İklim ve Bitki Örtüsü  

Gümüşhane coğrafik konumuna bağlı olarak iklim özellikleri bakımından Doğu Anadolu ile Karadeniz bölümü arasında bir geçiş teşkil etmektedir Kuzeydeki dağlar soğuk ve nemli kuzey rüzgârlarını engeller. Doğu Karadeniz havzasında kalan bölgelerde iklim nemli ve ılıktır. Kelkit bölgesinde kışlar soğuk, yazlar kurak ve Harşit Vâdisine göre daha sıcak geçer. Yazları sıcak ve kısa olan Gümüşhane ilinde kışlar yüksekliğin de etkisiyle uzun ve kar yağışlı geçmekte, yağış miktarı iç kesimlere doğru gidildikçe azalmaktadır. Yağışlar kışın ve ilkbaharda daha çoktur.

Karadeniz ikliminin yoğun etkili olduğu ilin kuzey kesimi bitki örtüsü yönünden oldukça zengindir. Harşit Vâdisi 1500 m yüksekliklere kadar yapraklı ağaçlardan meydana gelen ormanlarla kaplıdır. Gümüşhane Dağları’nın Karadeniz’e bakan kesimleri kayın, meşe, ladin, köknar ve sarıçam ağaçlarından oluşan ormanlarla kaplı iken ormanları yok olmuş bozkır görünümündeki güney kesimlerinde sadece sarıçam ağaçlarına rastlanılmaktadır. Gümüşhane topraklarının % 40’ı çayır ve mer’alarla, % 26’sı ekili dikili yerler ve % 22’si orman ve fundalıklarla kaplıdır.

4-) Ekonomi

Gümüşhane’nin sahip olduğu coğrafik koşullar ilin ekonomisini doğrudan etkilemektedir. Şehir sanayi bakımımdan gelişmemiş bir şehirdir. Şehrin ancak dörtte biri ekilebilir arazi olmasına rağmen, Gümüşhane’nin ekonomisi tarıma dayanmaktadır. Tarıma müsait ova ve vadileri azdır. Tarım daha çok Kelkit ve Şiran ilçelerinin geniş olmayan ovalarında tahıl ekimi şeklinde yapılır. Çayır ve mer’alar geniş bir yer kapladığından hayvancılık gelişmektedir. Koyun, kıl keçisi, sığır ve at beslenir. İsmini “gümüş” madeninden alan Gümüşhane maden bakımından çok zengindir. Fakat bu zenginlik toprağın altında yatmaktadır. Gümüşhane’de M.Ö. 4. asırdan beri bilhassa Osmanlı Devrinde Kanuni Sultan Süleyman Han ile Dördüncü Murad Han zamanında çok miktarda çıkarılan gümüş yatakları, 1914’ten sonra tamamen terk edilerek bu maden ocakları su ile dolmuştur. Osmanlı Devrinde Gümüşhane’nin Canca Mahallesindeki darphanede 12 çeşit gümüş ve altın para basılıyordu.

ULAŞIM

1-) Karayolu

Gümüşhane’ye en kolay ve doğrudan ulaşım seçeneği karayolu ulaşımıdır. Bu noktada Karadeniz sahil güzergahı üzerinden sahil otoyolunu; Güneyden rahat erişim için Erzurum-Erzincan kara yolu ve  doğudan erişim içinse Trabzon-Rize-Artvin karayolu Gümüşhane’ye ulaşım sağlayan yollardır. Özelikle İstanbul, İzmir, Ankara, Antalya başta olmak üzere birçok şehirden Gümüşhane’ye doğrudan otobüs seferleri düzenlenmektedir. Şehir merkezinde bulunan Otogara özel araç veya minibüs ve belediye otobüsleriyle ulaşım sağlayabilirsiniz.

Gümüşhane Otogarı: Hasanbey Mah. Daltaban Sanayi Sitesi 1. Blok No:8 Gümüşhane

Tel: 0 (456) 213 14 32

2-) Demiryolu

Gümüşhane’ye demiryolu ulaşımı bulunmamaktadır.  

3-) Havayolu

Gümüşhane’de havaalanı bulunmamaktadır. Gümüşhane'ye hava yolu ile gitmek için en yakın havaalanı olan Trabzon Havalimanı kullanılabilir. Trabzon ile Gümüşhane otogarı arasında günlük saat başı seferler düzenleyen otobüs firmaları vasıtasıyla Gümüşhane'ye ulaşım sağlayabilirsiniz. 

Şehrin Meşhur Yönleri

Karadeniz'in küçük ve şirin şehri olan Giresun, fındığı ile bilinmektedir. Türkiye’de yetişen fındığın da yüzde 25’ine yakınını Giresun temin etmektedir.  Bunun yanı sıra ‘’Kiraz’ın anavatanı’’ Giresun’dur. Bu nedenle ismini de Yunanca kiraz anlamına gelen Kerasus veya Keresea kelimelerinden aldığı bazı tarihçiler tarafından dile getirilmektedir. M.Ö. 74 yılında Romalı komutan Lucullus Doğu Karadeniz bölgesine yaptığı seferde batıda bilinmeyen yabani kiraz ağaçlarını görmüş ve Roma’ya geri dönerken kiraz fidanları götürmüştür. Böylece kiraz buradan tüm dünyaya yayılmıştır.

Yöresel Ürünler ve Yapılabilecek Alışverişler     

Gümüşhane’yi gezip gördükten sonra dönüşte kendinize, ailenize ve sevdiklerinize hediye almak isterseniz sizi memnun edecek miktarda yöresel ürün bulacaksınız. Gümüşhane ziyaretlerinde mutlaka alınan yöresel ürünlerin başında Gümüşhane’nin en meşhur yiyeceklerinden olan Pestil ve Köme gelmektedir.

  Bunun yanında Kelkit’in tarihi Orta Asya'ya dayanan zilli kilimleri, Kürtün ilçesinde üretilen ipek halılar ve gümüş objeler de alınabilecek yöresel eşyaların başında gelmektedir. 

Gümüş ve altın madenlerinin zenginliğinden ve tarihi ipek yolu üzerindeki konumundan dolayı tarih boyunca önemini kaybetmemiş bir yerleşim yeri olan Gümüşhane, Asurlular, Urartular, Medler, Pers Krallığı, Makedonlar, Pontus Krallığı, Roma İmparatorluğu, Emeviler, Selçuklular ve Osmanlılara ev sahipliği yapmıştır. Şehirde yaşayan medeniyetler, antik kentleri, sit alanlarını, tarihi mekânları, köprüleri, hanları, hamamları, camileri, kiliseleri ve manastırları günümüze miras olarak bırakmıştır.  İşte 50'den fazla yaylasıyla, tarihi kaleleriyle, zengin flora ve faunasıyla güzel bir gezi güzergâhı olan Gümüşhane’ye gitmenizi gerektiren tarihi ve doğal güzellikleri aşağıda sıraladık.

1-) Santa Harabeleri

Yanbolu Deresi'nin doğduğu vadilerle birbirinden ayrılmış üç ayrı yamaç üzerine kurulmuş olan ve dini, ticari ve kültürel önem taşıyan Santa bölgesi, günümüzde ‘Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı’ olarak ilan edilmiştir. Santa Bölgesi, Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde 1461-1476 yılları arasında - tüm Trabzon ve Doğu Karadeniz bölgesiyle beraber fethedilmiş ve Osmanlı İmparatorluğu topraklarına dâhil edilmiştir. Santa havzasındaki mevcut demir, kurşun ve kurşunla birlikte çıkarılan gümüş madenlerinin verimli bir şeklide işletilmesine bağlı olarak 16-18'nci yüzyıllar arası dönemde bölge önemli derecede gelişmiş ve ekonomik refaha erişmiştir. 1500-1800 döneminde önemli bir madenci yerleşimi olan bölge 1923 yılında nüfus mübadelesi ile boşaltılmıştır. Bu mübadelede Santa bölgesi toplanma yeri olarak kullanılmıştır. Mübadele sonrası boşaltılan bölgedeki atıl arazi ve binalara çevre köylerin sakinleri yerleşmiştir. Gümüşhane kent merkezine yaklaşık 82 kilometre uzaklıkta Yağmurdere Bucağı Dumanlı Köyü sınırlarında yer alan Santa’ya özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

2-) Satala Antik Kenti

Sadak Köyü Meşe içi dağlarının doğu eteğinde kurulmuş olan Satala Antik Kentinin yapılan araştırmalar neticesinde Erken Bronz Çağına kadar yerleşim alanı olduğu ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda Fırat sınırını muhafaza amacıyla kurulmuş bir karakol Kenti olan Satala’nın Roma devri özelliğini taşıyan buluntuları yok denecek kadar azdır. Yüzeyde görünebilenler birkaç mezar steli hamam, su kameri ve kale surlarıdır. Ancak asıl kentin büyük bir bölümünün üzerine bugünkü yerleşim alanı konulmuştur. Gayri muntazam dikdörtgen şekildeki yerleşmenin etrafı doğuya doğru 200 m. kuzeye doğru 400 m. uzayan surlarla çevrilidir. Surların büyük bir bölümü bugünkü konutların altında kalmıştır. Köyün 1 km kadar güneyinde ise su kemerleri bulunmaktadır. 47 göz olduğu söylenen su kemerlerinden bugün ancak 4 gözü kalmıştır. Gümüşhane merkezine 99 km ve Kelkit ilçe merkezine 28 km mesafede bulunan Satala Antik Kentine özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

3-) Kov Kalesi

Türkiye’de en çok kalenin bulunduğu şehirlerin başında Gümüşhane gelmektedir. Toplam 16 kalenin bulunduğu Gümüşhane’de kalelerin pek çoğunun yerleşim merkezlerinin ve geçitlerin üzerinde konuşlandırılmış olması bölgenin ticaret bakımından ne denli önemli olduğunun kanıtlamaktadır. Bu kalelerden Kov Kalesi ve civarı ‘Arkeolojik Sit Alanı’dır.  Doğu Karadeniz Bölgesi’nin halen ayakta duran en görkemli kalesi olan Kov Kalesi’nin,  1361 yılında II. Aleksios tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir. Selçuklu Dönemi’nde kullanıldığı bilinen ve 2007 yılında onarım geçiren Kov Kalesi tüm ihtişamıyla ayakta durmaktadır. Kale dikdörtgen planlı ve duvarları köşeli, yuvarlak ve düzgün burçlarla desteklidir. Moloz taş malzeme kullanarak inşa edilen yapı içerisinde güney yönünde düzgün olmayan kare planlı bir iç kale yer almaktadır. Dış Kalenin ise Ortaçağ’ın ortalarında inşa edildiği tahmin edilmektedir. 130 m yüksekliğindeki bir ana kaya kütlesi üzerine kurulmuş olan Kov kalesi tüm kale birimleri ana kaya kütlesiyle bir bütünlük göstermektedir. Kaleye ulaşım batı yönündeki eğimli bir yolla sağlanmaktadır. İl merkezine 21 km mesafede Gümüşhane - Erzincan Devlet Karayolu üzerinde Esenyurt (Kov) Köyü sınırları içerisinde bulunan Kaleye özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

4-) Krom Vadisi

Geçmişin cazibe merkezi ve yerleşim alanı olan Krom Vadisi, Gümüşhane gezilerinin önemli duraklarından biridir. Eski çağlardan beri önemli bir geçiş bölgesi üzerinde konuşlanmış olması ve İmera, İstavrit gibi dönemin önemli merkezlerinin arasında kalması, Krom Vadisini sürekli bir cazibe merkezi haline getirmiştir. Krom Vadisi’nin maden kaynakları bakımından da zengin olması nedeniyle yüzyıllar önce binlerce kişiye ev sahipliği yaptığı rivayet edilir. Bölgede tescillenmiş 15 kilise ve şapel bulunmaktadır. Bu ibadethanelerin dışında bir kemer köprü ve Nanak Köyü’nde surlarının bir kısmı hala ayakta olan bir kale bulunmaktadır. Vadide, Rumlardan kalma taş evler hala orijinalliğini korumaktadır. Nanak Köyü ve Bulut Mahallesi’ndeki taş evler ve tarihi değirmen görülmeye değerdir. Gerek bakir doğası, gerekse asırlardır taşıdığı tarihi dokusuyla Krom Vadisi, korunmayı ve özel ilgi görmeyi hak eden bir mevki konumundadır. Gümüşhane şehir merkezinin 60 km kadar kuzeyinde Yağlıdere Köyü’nün sınırları içinde bulunan Krom Vadisine özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.

5-) Karaca Mağarası

Doğanın yeraltı sarayı olarak kabul edilen Karaca Mağarası, ziyaretçilerine damlataşı şekillerinin en güzel en görkemli ve büyüleyici örnekleri ile yeraltında oluşturduğu gizemli dünyanın seyrini sunmaktadır. Karaca Mağarası, Gümüşhane’nin gizli tacı, yeraltı dünyasının resim sergisi, mağaracılığın gizemli dünyası olarak kabul edilen doğa harikası bir yerdir. Karakterli volkaniklerin çevrelediği bol çatlaklı masif kalkerler içerisinde gelişme olanağı bulan ve fosil bir mağara olan Karaca Mağarası, adeta yeraltı sarayı durumundadır. Denizden 1550 m yükseklikteki bu yeraltı sarayı; çok çeşitli renklerde sarkıtlar, dikitler, org desenli duvarlar, bayrak şekilleri perde damlataşları, mağara çiçekleri, mağara incileri, fil kulakları, traverten havuzları, traverten basamakları, sütunlar, mağara gülleri görünüm ve seyirleri ile görenleri büyülemektedir. Mağaranın doğal klima özelliği ile havası ziyaretçilerine özellikle astımlılara rahat bir atmosfer sunarak mağara turizmi yanında sağlık turizmi yönünden de önemli hizmetler sunmaktadır. Şehir merkezine 17 km mesafede Torul’un Cebeli Köyü sınırları içerisinde bulunan Mağaraya özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz.

6-) Gümüşhane Konakları

Gümüşhane’ye özgün mimari ile ilgi çeken eski Gümüşhane Konakları, Türk konut mimarisinin güzel örneklerini oluşturmaktadırlar. Gümüşhane Konakları’nın sanatsal yapısında, doğal şartların olduğu kadar inanç, örf, adet, gelenek, kültür gibi sosyal şartlarında etkileri görülmektedir. Mimari üslubu, yapı malzemeleri, çatısı ve balkonlarıyla geçmişin zarif edasını günümüze taşımaktadır. Gümüşhane Konakları; geniş bahçe içerisinde, iki ve üç katlı olarak sokağa ve manzaraya karşı inşa edilmiştir. Yapı malzemesi olarak mahalli taş, kerpiç ve ahşap malzemeler kullanılmıştır. Odalarda sedir, yüklük, çiçeklik, ocak gibi geleneksel uygulamalar mevcuttur. Evlerin hemen, hemen hepsi iç sofalı, çatılar ise yapıyla uyumlu, taşkın ve kademeli saçak düzenlemeleri vardır. Gümüşhane merkezde bulunan bu tarih konaklara özel araç veya şehir içi toplu taşıma araçlarıyla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

7-) Örümcek Ormanları

Avrupa, Kafkaslar ve ülkemizde bulunan en yüksek ve çaplı göknar ve ladin ağaçlarını bünyesinde barındıran Örümcek Ormanları, Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 1998 yılında Tabiatı Koruma Alanı olarak ilan edilmiştir. Tabiatı Koruma Alanı olarak ilan edilen bu bölgede toplam sekiz adet Tabiat Anıtı bulunmaktadır.  Ortalama 417 yaşına varan ağaçlar 4 asra şahitlik etmenin verdiği gururla dimdik yükselmektedir. Kendi türünün sınırları içinde eşine ender rastlanır ladin ve göknar ağaçlarından dörder adedi Tabiat Anıtı olarak tescillenmiştir. Şehir merkezine ortalama 55 km mesafede Kürtün ilçesine bağlı Çifteköprü mevkiinde bulunan Örümcek Ormanlarına özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

8-) Zigana Turizm Merkezi

Torul İlçesi Zigana Dağında bulunan Zigana Kış Sporları Turizm Merkezi bölgede kış ve kayak sporlarına hizmet veren tek merkezdir. Eski tarihi Çin - Trabzon Tarihi İpek Yolu’nun da merkezden geçmesi, şüphesiz tarihi bağlamda merkezin birçok uygarlığa da eşlik etmesi, birçok kervanın yüzyıllarca buradan geçmiş olması, tüm zamanların ve doğanın eşsiz güzelliklerini de bağrında barındırması Zigana Kış Sporları Turizm Merkezi’nin cazibesini ve önemini artırmaktadır. Zigana Kış Sporları Turizm Merkezi, Zigana Dağları üzerinde 700 yıllık tarihi ile doğanın, efsane ile gerçeğin, insan ile şenliğin harman olduğu, kar kayağından, çim kayağına, kamp karavan turizminden, foto safariye, yamaç paraşütünden, 4 X 4 safariye birçok turizm türünün uygulanmasında potansiyel arz eden bir merkezdir. Turizm Merkezi, yurdumuzun en uzun tünellerinden olan Zigana Tüneli’ne (1.850 m) 3 km mesafede eski karayolu üzerindedir. Gümüşhane merkeze 45 km mesafede bulunan Zigana Kış Sporları Turizm Merkezine özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

9-) Limni Gölü

Torul ilçesi Zigana Köyü sınırları içerisinde bulunan 1700 rakımlı Saronay Yaylasında bulunan Limni Gölü, yörenin önemli bir mesire ve yürüyüş alanıdır. Gümüşhane'nin önemli turizm alanlarından biri haline gelen Limni Gölü yayla gezileri, doğa yürüyüşü, fotoğrafçılık, atv, bisiklet turu gibi sportif aktiviteler için ideal bir mekândır. Doğu Karadeniz’in popüler yerlerinden biri olan Limni Gölü, her mevsim ayrı bir güzelliğe sahiptir. Yazın yemyeşil bir görüntü ile cıvıl cıvıl olurken, kışın beyazla buluştuğunda pamuksu bir atmosfere sahip olmaktadır. Gümüşhane’ye 44 kilometre ve Torul ilçesine 20 kilometre uzaklıkta buluna Göle özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

10-) Tomara Şelalesi

40 ayrı kaynaktan dökülmesiyle eşsiz bir seremoni oluşturan Gümüşhane Tomara Şelalesi, Türkiye'nin ziyaret edilmesi gereken 10 şelalesinden biri olarak gösterilmektedir. Yörede "Kırk Gözeler" adıyla bilinen ve dağın içerisinden çıkan 40 ayrı kaynağın yaklaşık 15 metre yükseklikten dere yatağına döküldüğü Tomara Şelalesi'nin suyu da soğukluğuyla bilinmektedir. Şelale ve çevresinin zengin flora ile oluşturduğu uyumlu peyzajı görülmeye değer güzelliktedir. Dar ve derin bir vadinin içinden akmaya devam eden Tomara Şelalesinde kış aylarında oldukça yoğun su akışı olmakla birlikte kurak geçen yaz aylarında kısmen azalır ancak suyu tamamen kesilmemektedir. Şelalenin çevresi dik yamaçlardan oluşmasına karşın çevre halkı tarafından piknik alanı olarak da kullanılmaktadır.  Gümüşhane'nin Şiran İlçesi'ne 25 kilometre uzaklıkta bulunan Seydibaba Köyü sınırları içerisinde Tomara Şelalesine özel araç veya turlarla ulaşım sağlayabilirsiniz. 

11-) Diğer Yerler

Gümüşhane’nin yukarıda belirtilen tarihi ve doğal güzelliklerinin yanı sıra Tavan süslemeleri ile dikkat çeken Sarıçiçek Köy Evlerini; Orta çağda yapılan ve Fatih Sultan Mehmet döneminde ise Osmanlı topraklarına katılan Torul Kalesi'ni ve seyir terasını;  gümüş ve altın madenlerinin zenginliğinden ve tarihi ipek yolu üzerindeki konumundan dolayı tarih boyunca önemini hiç kaybetmemiş olan Süleymaniye Mahallesini; Hristiyan Ortodoks inancının özelliklerini taşıyan ve mimari özellikleriyle dikkat çeken 669 yaşındaki İmera Manastırını; Yağmurdere bucağı Dumanlı köyü sınırları içerisinde bulunan Taşköprü Yaylasını; Gümüşhane ili Torul ilçesi sınırları içerisinde kalan Artabel Göllerini de gezilecek yerler listesine koymayı unutmayın.  

Ne Zaman Gidilir?  Neler Yapılır?

Gümüşhane’ye hâkim olan iklim koşulları ve gezilecek yerlerin niteliği dikkate alındığında Gümüşhane için en ideal gezi dönemi ilkbahar aylarıdır. 

1-) Şehrin Yemek Lezzetleri

Yaylalarıyla, şelaleleriyle, tarihi kaleleriyle, zengin flora ve faunasıyla güzel bir gezi güzergâhı olan Gümüşhane zengin ve kendine özgü mutfağıyla gelen misafirlerini memnun etmektedir. Bu nedenle yolunuz Gümüşhane’ye düştüğünde Gümüşhane’ye gelenlerin damağında kalacak en iddialı lezzetlerden biri  olan Kuşburnu Çorbasını; Gümüşhane’ye özgü bir çorba çeşidi olan ve ayran, mısır ve bulgur yarması ile yapılan Katıklı Çorbayı;

aşurelik buğday, kuzu eti, kuru fasulye gibi değişik malzemelerin bir araya gelmesiyle hazırlanan Gendirme Pilavını; Gümüşhane’ye ait bir yemek türü olan  Kartol Yahnisini;

yumurta ve tereyağı ile birlikte kavrulan pazıdan yapılan  ilk bakıldığında gözlemeyi andıran görüntüsü ile Lemisi;  pazı ya da ıspanakların kavrulması ve yumurta, yoğurt, tereyağı gibi eşsiz lezzet verici malzemeler ile şekillendirilen Boraniyi; Gümüşhane dağlarından yetişen Evelek yaprakları kullanılarak yapılan Evelik Dolmasını;

zeytinyağlı fasulyenin Gümüşhane tarzı ile bulgur katılarak yapıldığı Fasulye Bulgurlusunu; yarma unu ile sürekli karıştırılarak hazırlanan Haşılı; Gümüşhane’ye özgü meşhur bir lezzet olan erişte tatlısını denemeyi unutmayınız.

Gümüşhane’ye gelen ziyaretçilerin konaklayabileceği çok çeşitli konaklama imkanları bulunmaktadır. Gümüşhane’nin yaylalarını, şelalelerin, antik kentlerinin ve tarihi köylerini görme için şehre gelen ziyaretçilerin konaklaması için her bütçeye uygun kaliteli otel ve pansiyonlar bulunmaktadır. Özel sektöre ait konaklama yerlerinin haricinde Gümüşhane ve ilçelerinde öğretmenevi ve polis evi gibi kamu kurumlarına ait konaklama yerleri de bulunmaktadır. Aşağıda kalınabilecek yerlerin listesi verilmiştir.

Gümüşhane Fevzi Ataç Merkez Öğretmenevi: İnönü Mah. İnönü Cad. No:46. Gümüşhane

Telefon: (456) 213 30 07

Gümüşhane Polisevi: Atatürk Caddesi. Köprübaşı K. Yolu Üzeri. Gümüşhane

Telefon: (456) 213 19 33

Gümüşhane Üniversitesi - Sosyal Tesisleri: Bağlarbaşı Mahallesi Gümüşhane

Telefon: 0456 233 10 56

Gümüşhane Halk Sağlığı Müdürlüğü Hekimevi: Karaer Mah. Menekşe Sok. Sağlık Eğitim Merkez Binası Merkez/Gümüşhane

Telefon: 0456 213 44 00 DSİ 223

DSİ 223. Bölge Gümüşhane Misafirhanesi: Bağlarbaşı Mevkii Gümüşhane

Telefon:  0 456 233 74 91

Gümüşhane Karayolları 101. Şube Şefliği Misafirhane: Bağlarbaşı Mah. Kazım Karabekir Cad.  Merkez/Gümüşhane

Telefon: (0456) 233 70 03

Gümüşhane zengin tarihini ve doğal güzelliklerini tanıtmayı ve korumayı amaçlayan yöresel ve ulusal düzeyde birçok etkinlik ve festivale ev sahipliği yapmaktadır. Yapılan bu festival ve etkinliklerden katılmanızı önerdiklerimiz şunlardır:

1-) Festival ve Etkinlikler

Gümüşhane Kültür ve Sanat Festivali

Yörenin tanıtılması ve kültürünün yaşatılması amacıyla Gümüşhane Valiliği ve Ankara Gümüşhaneli Dernekler Federasyonunun tertip etmiş olduğu Gümüşhane Günleri Kültür ve Sanat Festivali her yıl Mart ayında gerçekleşmektedir.

Uluslararası Gümüşhane Kuşburnu-Pestil Kültür ve Turizm Festivali:

Gümüşhane Valiliği ve Gümüşhane Belediyesi ortak organizasyonuyla her yıl Ağustos düzenlenen ‘Uluslararası Gümüşhane Kuşburnu-Pestil Kültür ve Turizm Festivali kapsamında kuşburnu, köme ve pestil üzerine yarışmalar, yöresel sanatçıların konserleri ve halk oyunları gösterileri gerçekleştirilmektedir. Festival Gümüşhane’nin en eski festivallerindendir.

Zigana Colorfest:

Denizden 2 bin 100 metre yükseklikte yer alan ve Türkiye’nin ilk kayak tesislerinden birisi olan Zigana Gümüşkayak Kayak Merkezinde stres atmak ve eşsiz manzarayı izlemek için Aktivite Turizm’in organize ettiği ‘Colorfest’ festivali yoğun ilgi gören festivallerdendir.

2-) Sosyal ve Kültürel Alanlar

Gümüşhane’de tüm ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz alışveriş merkezlerinin yanı sıra yöresel ürünleri satın alabileceğiniz yöresel çarşı ve dükkanlar bulunmaktadır. Tarihi ve doğal güzellikleriyle adından söz ettiren Gümüşhane’de sosyal ve kültürel yaşamı da hareketlidir. Gümüşhane Atatürk Kültür Merkezi başta olmak üzere şehirdeki kültürel mekânlarda yıl boyu çevre illerin şehir tiyatroları ve devlet tiyatroları birçok etkinliğe ev sahipliği yapılmaktadır. Ayrıca özel Gümüşhane Sanat Tiyatrosu,  yıl boyunca önemli gösterilere imza atmaktadır. Kültür ve Tiyatro merkezilerine şehir içi toplu taşıma araçları ile rahatlıkla ulaşılabilir. 

Gümüşhane Atatürk Kültür Merkezi: Hasanbey Mah. Cumhuriyet Cad. 1 Dk:1 Merkez/Gümüşhane

Tel: 0456 213 05 55

3-) Üniversite

Gümüşhane’de 2008 yılında kurulmuş olan Gümüşhane Üniversitesi bulunmaktadır. Üniversite mevcut halde, 2 Enstitüsü, 7 Fakültesi, 1 Yüksekokulu, 10 Meslek Yüksekokulu ve 6 Araştırma ve Uygulama Merkezi ve Rektörlüğe bağlı 6 bölüm  ile yükseköğretim hizmeti vermektedir.  Üniversite kampüs ve yerleşkelerine ulaşım belediye araçlarıyla sağlanmaktadır. 

Gümüşhane Üniversitesi:  Gümüşhanevî Kampüsü, Bağlarbaşı Mahallesi Gümüşhane

Tel: +90 456 233 10 00 -01 -02 -03 -04

Web: http://www.gumushane.edu.tr/

Kredi Yurtlar Kurumunun bünyesinde üniversite öğrencilerine hizmet veren 4 tanesi il merkezinde 4 tanesi ilçelerde bulunan toplam 8 yurt bulunmaktadır. Devlet yurtları haricinde şehir  merkezinde öğrencilere hizmet veren bir çok özel yurt ve apart şeklinde öğrenci evleri de bulunmaktadır.

Osman Nuri Efendi Öğrenci Yurdu: Ahmet Yesevi Mah.17 Şubat Bulvarı No:102/2 Kelkit/Gümüşhane

Telefon: 0(456) 317-20-42, 0(456) 317-20-44

Köse Öğrenci Yurdu: Atatürk Caddesi No:26 Yenimahalle Köse/Gümüşhane

Telefon: 0 456 411 55 57

Gümüşhane Yurdu: Kazım Karabekir Cad. Bağlarbaşı Mah. Kampüs İçi No:79 Gümüşhane

Telefon: 0(456) 233-71-61, 0(456) 233-72-06

Ahmet Ziyaüddin Gümüşhanevi Öğrenci Yurdu:  Bağlarbaşı Mah. Şahbenderler Semti Küme Evleri No:28 Gümüşhane

Telefon: 0(456) 233-7022

Gümüşhane Halit Zarbun Öğrenci Yurdu: Karşıyaka Mah. Osman Bey cd. No.35 Gümüşhane

Telefon: 0(456) 213-4790

Zeynep Ana Öğrenci Yurdu: Bağlarbaşı Mah. Kazım Karabekir Cd. No:61/d Gümüşhane

Telefon: 0(456) 233-7048

Hacı Şaban Cengiz Öğrenci Yurdu: Merkez Mah. Kuşburnu Küme Evleri No:12 Torul/Gümüşhane

Telefon: 0456 233 78 02

Mustafa Gül Öğrenci Yurdu: Şiran MYO Kampüsü Karaca Mahallesi Hoca Ahmet Yesevi Caddesi No:5/1 Şiran/Gümüşhane

Telefon: 0(456) 511-74-70, 0(456) 511-74-71

4-) Kütüphane

Gümüşhane ve ilçelerinde Kültür ve Turizm Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren halk kütüphanelerinin yanı sıra Gümüşhane Üniversitesi Merkez Kütüphanesi bulunmaktadır.

Gümüşhane İl Halk Kütüphanesi: Karaer Mah. Şehit Basri Aslan Sokak No:16 Gümüşhane

Tel: (456) 213-1201

Gümüşhane Kültür Merkezi Şube Kütüphanesi: Oltanbey Mah. Müze Sokak no:39 Gümüşhane

Tel: (456) 213-3473

Gümüşhane Üniversitesi Merkez Kütüphanesi: Gümüşhanevî Kampüsü Gümüşhane

Tel: 0 456 233 10 00 (4511)